Traditionele volksgebruiken met dieren
Er is geen specifieke wetgeving voor traditionele volksgebruiken met dieren. De algemene dierenwelzijnswet van 14 augustus 1986 is echter altijd van kracht. De lokale politie is bevoegd voor toezicht en eventuele vaststelling van overtredingen. Bij twijfel kan advies worden ingewonnen bij de dienst Dierenwelzijn.
In Vlaanderen bestaan er nog vele verschillende volksfeesten met eigen tradities. Door de innige band tussen mens en dier spelen dieren vaak een prominente rol in de gebruiken, feesten en sport en spel. Gekende voorbeelden zijn jaarmarkten, vinkenzetten, hanenkraaien, garnaalvisserij te paard enz. Aan dieren werden dikwijls bovennatuurlijke krachten toegeschreven, zowel ten goede als ten kwade. Ze speelden een rol in de symboliek van vruchtbaarheid, sterven en wedergeboorte of wisseling van de seizoenen.
Veranderde tijden
Vele eeuwenoude tradities met dieren zijn de laatste decennia verdwenen, bv. ezelskoersen. Andere tradities pasten zich aan, niet alleen aan de veranderende tijdsgeest, maar ook aan de wetgeving. Het gansrijden gebeurde bijvoorbeeld oorspronkelijk met levende ganzen. Vanaf de eerste dierenbeschermingswet van 1929 werd gebruik gemaakt van een dode gans en tegenwoordig met een via inspuiting geëuthanaseerde gans. Houtem Jaarmarkt nam verregaande maatregelen om het welzijn, de huisvestiging en de veiligheid van de dieren te waarborgen. Nog andere tradities vervingen de levende dieren door pluchen exemplaren, bv. het kattenknuppelen of –gooien.
In dialoog
Waar nog dieren gebruikt worden, gaan gemeentebesturen best op voorhand in dialoog met organiserende verenigingen om erfgoed en dierenwelzijn met elkaar te verzoenen en commotie tijdens het feestgebeuren te vermijden. Het Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG) kan hierbij een bemiddelende en begeleidende rol spelen.
Meer info over het CAG
http://www.immaterieelerfgoed.be/Detail/thema/15
Contactpersoon
Chantal Bisschop
Tel. 016 32 35 73
Atrechtcollege
Naamsestraat 63
3000 Leuven
Wetgeving
pdf bestandWet van 14.08.1986 over de bescherming en het welzijn van dieren (274 kB)